1
گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه
2
ارومیه-اول جاده نازلو-دانشکده اقتصاد ومدیریت دانشگاه ارومیه -گروه حسابداری
3
گروه حسابداری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده
امروزه پیرامون نظریة نمایندگی و مبانی آن، مباحث گسترده ای صورت گرفته و بر اساس ساختار مالی، برخی معتقدند که نظریة نمایندگی بر پذیرش مالیات اثرگذار است. با این بیان، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تعارض های نمایندگی بر سطح تمکین مالیاتی شرکتی با رویکرد الگوسازی معادلات ساختاری است. بدین منظور، 107 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 الی 1394 به عنوان نمونة پژوهش انتخاب گردید. تعارض های نمایندگی به کمک متغیرهای مشاهده پذیر نسبت بازدة دارایی ها، نسبت به کارگیری دارایی ها، نسبت جریان وجوه نقد آزاد، نسبت اهرمی، فرصت های رشد و اندازة شرکت اندازه گیری می شود و سنجش تمکین مالیاتی با استفاده از تفاوت متغیرهای مالیات ابرازی و مالیات قطعی انجام گرفته است. همچنین، متغیرهای درصد مالکیت نهادی و نوع مؤسسة حسابرسی نیز به عنوان متغیرهای کنترلی وارد الگوی پژوهش شدند. نتایج نشان داد، افزایش تعارض های نمایندگی نشأت گرفته از جدایی مالکیت از مدیریت، سطح تمکین مالیاتی شرکتی را کاهش میدهد. بنابراین، به دلیل ماهیت پیچده و غیرشفاف راهکارهای اجتناب از پرداخت مالیات، مدیران فرصت طلب می توانند از آن به عنوان ابزاری برای دستیابی به منافع شخصی خود استفاده نمایند.